Hırdavatçı Çırağı

Etimolojik olarak yemek artığı, kırıntı, döküntü gibi anlamları olan "hırdavat" aynı zamanda hurda, metal parçası, kilit, menteşe, çivi, tel vb. anlamlara da gelmektedir.

Hırdavat malzemelerini satan kimse ve/veya kimselere hırdavatçı yahut nalbur denir. Fakat nalburun asıl anlamı at nalı yapan kişidir. Nalbantla karıştırılmamalıdır. Çünkü nalbant nal çakan kişidir. Sonuç olarak Atı sev, Yeşili koru, Hırdavatçıyı öp.

Can Bal - Hırdavatçı Çırağı

Biz hırdavatçıların hedef kitlesi; umutsuz ev kadınları, yeni emekli amcalar, ustalar ve amelelerdir. Tamam, anamız amele sınıfıdır ve yurdumuz bütün cihandır bizim. Lakin biz hırdavatçıları Gezi’nin baretlerine, maskelerine, yanmaz eldivenlerine saklayan akranım genç kuşağa bir sitemim var! Sizleri tekrar misafir etmekten her zaman onur duyarız. Arada çay içmeye gelin. Tiner kokan bardaklarımız her daim huzur vericidir.

Gelin beni burada bulun, benim adım hırdavatçı çırağı.

“Semtinizin Hırdavatçısı”

Purjör Anahtarı

Her sonbahar hırdavatçılara koşup “Kalorifer peteklerinin havasını aldığımız zımbırtı var mı?” diye aradığınız Fransız Buldoğu kafalı küçük metal parçası. Ne hikmettir ki kışı atlattığımızda kaybolur. Ya “Purjör Perileri” tarafından kaçırılır ya da bu boyunun önemi olmadığı ama işlevinin kuvvetli olduğu metal parçasına gereken özen gösterilmez. Purjör anahtarlarına sahip çıkalım lütfen.

Alçı (Kalsiyum Sülfat Hemihidrat)

Efendime söyleyeyim, birçok alçı çeşidi var. Kartonpiyer alçısı, sıva alçısı, saten(perdah) alçısı vesaire.

Alçınızın buzluğa attığınız sudan daha çabuk donmasını istiyorsanız, semtinizin hırdavatçısından kartonpiyer alçısı isteyeceksiniz. Eğer çabuk donmasının bir önemi yoksa ve bebek kıçı* gibi pürüzsüz bir yüzey istiyorsanız, tercihinizi saten alçıdan yana kullanmanız gerekir.

*yapılan benzetme, bebek bezi reklamlarının pedofilik subliminal mesajlarını içermez.

Kostik (Sodyum Hidroksit)

Lavabo yahut yüznumara tıkanıklıklarında başvurulan dede yadigârıdır kostik. Bununla beraber sülfürik asit içeren çözeltiler de kullanılır. Kostik sıcak suyla tepkimeye girecektir, sülfürik asit içeren çözeltilerin çoğu soğuk suyla… Basite alınmaması gereken işlerdir. Tehlikelidir.

“Yani ablacım, önce camı çerçeveyi aç sonra bir paket kostiği suyunu süzdürdüğün bokluğun içine boşalt, önceden hazırladığın kaynar suyu boca et ve arkana bakmadan kaç!”

Salmastra

Genellikle çevirmeli musluklarda, musluk kafasının içinde yer alan, sarı satranç veziri kılıklı parçaya salmastra diyoruz.

Musluğunuz damlama yapıyorsa önce bu salmastrayı çıkarıp üstündeki contayı değiştirin. Değiştirdiğiniz conta, damlamayı kesmediyse salmastranın kendisini değiştirin. Velev ki bu da işe yaramadı. Hemen yeni bir armatür almaya kalkışmayın. Önce musluğa rayba çektirin --rayba, musluğun iç yüzey kalitesini arttırır- baktınız hâlâ damlama yapıyor. Biz semtinizin hırdavatçıları, yeni bir bataryaya kavuşmanız için elimizden geleni ardımıza koymayız.

NOT: Yukarıdaki işlemleri yaparken ana vanadan suyu kesmeyi unutmayın, durduk yere kulaklarımız çınlamasın.

Tiner

Tinerler, inceltici olarak da bilinir. Sentetik, selülozik, endüstriyel, hava kurutmalı, fırın ve metal ambalaj tineri gibi birçok çeşidi bulmak mümkündür. Ancak biz hırdavatçılar genellikle sentetik ve selülozik tinerleri bulundururuz. Selülozik tiner, sentetik tinere nazaran daha etkili ve güçlüdür.

Tinerin, uyuşturucu olarak kullanımı ve bu amaçla satımı suçtur. Tinerciler her iki tineri de kullanırlar ama en çok selülozik tineri severler. Bu arada çok yaygın bir önyargıyı kırmak isterim. Tineri ve bally’yi -İsviçre yapımı sanayi tipi yapıştırıcı- sadece; evsizler, varoş yerlerden gelenler, kader kurbanları, kaybedenler kullanmıyor. Üniversite öğrencisinden tutun da devlet memuruna kadar bu maddeleri uyuşturucu olarak kullanan nice insan var. Birçok kez karşılaştım. Kısacası, hayat çok masum değil. İnsanları, kılık ve kıyafetlerine göre yaftalamayın. Takım elbisesinde bally taşıyan adamlar da var sonuçta, dikkat edin.

Vasistas (Vasdas)

Vasistas, ekseri tuvalet ve banyolarda havalandırma olarak kullandığımız pencere tipidir. Aynı zamanda yukarıdan aşağı açılan bu pencere tipinin, metal koluna da “vasistas” denir.

Azeriler bu tip pencerelere “nefeslik” diyor. Bizde ve Fransızlarda “vasistas” diye geçiyor. Kökeni Fransızca olmasına karşın, işin aslı Almanca “Was ist das” yani “bu nedir?”den geliyor.

Bu pencere tipi; Fransızların uzun süreler kullandığı fakat isimlendirmediği bir buluşken, 1760’larda (bazı kaynaklara göre II. Dünya Savaşı'nda) pencereyi gören Almanların verdikleri tepkiden ötürü adlandırıldığı söyleniyor.

Karabina

Karabina; Fransız ordusunda bir hafif süvari birliğinin ismi olmakla beraber, Amerika Birleşik Devletleri'nin standart piyade tüfeği olarak da bilinir. Tabii bizim gibi semt hırdavatçılarında silikon tabancası dışında silah satışı yoktur. Başka hırdavatçılarda varsa da ben bilmiyorum.

Karabinanın aynı zamanda bir tüfek ismi olması harfiyen rastlantıdır. Bizler karabina denildiğinde aklımıza kanca getiririz. Daha çok dağcılıkla klişeleşmiş bir kanca türü. Hani bir zamanlar; İstiklâl’de, Konur’da, Kemeraltı’nda rengârenk duruşlarıyla ciddi sükse yapıp -her üç adımda bir- işportacı sergilerini süsleyen kancalar. Hani şu Pink Floyd, The Division Bell albümünün kapak resmindeki metal kafaları anımsatan kanca türü. Hatırladın değil mi?

+Karabinalar anılarımız gibidir; açıldığında kanca, kapandığında halka işlevi görür.

Üstüpü (üstübü) ve Kendir

Üstüpü; yüksek emme gücüne sahip bir tür ip yumağı, iplik bezidir. Kelimenin kökü Yunancaya, maddenin kökü kendire dayanır. Kendir, kenevir olarak da bilinir. Keneviri yetiştirmek, satıcılığını yapmak suçtur. Biz hırdavatçılar tabii ki torbacı değiliz. Kendir işlendikten sonra bize gelir, öyle hizmete sunarız. Kendir aynı zamanda keten lifi dediğimiz, atkuyruğuna benzeyen ve davar kokan, tesisat işlerinde kullanılan malzemelerinin montajını yapmaya yarayan, boruların dişli eklem yerlerine sarılan, akışkan sızdırmazlığını sağlayan maddelerdir. Can Bal